Umowa dożycia to rozwiązanie stosowane często przez osoby przenoszące prawo własności. Jest korzystna zwłaszcza dla osób starszych, chorych, a także mających niski dochód, kiedy samodzielna egzystencja może okazać się dużym problemem.
Każdy właściciel, który zdecydował się na przeniesienie prawa własności na inną osobę, może zrobić to w zamian za dożywotnie utrzymanie. Mogę to być również inne świadczenia. W momencie podpisania umowy dożywocia zbywca nieruchomości zostaje dożywotnikiem, zaś nabywca ma wynikające z umowy obowiązki.
Spis treści
Co może być przedmiotem umowy dożywocia?
Umowa dożywocia może dotyczyć:
- każdej nieruchomości – nie ma tu znaczenia, czy jest to nieruchomość lokalowa, czy gruntowa;
- gospodarstwa rolnego;
- prawa użytkowania wieczystego.
Również udział we współwłasności może wiązać się z podpisaniem umowy dożywocia.
Zakres obowiązków zawartych w umowie dożywocia
Na ogół strony podpisujące umowę dożywocia samodzielnie i dobrowolnie określają zakres obowiązków ciążących na nabywcy nieruchomości. Zdarza się jednak, że strony nie decydują się na taki krok. Wówczas zastosowanie ma artykuł 908 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z nim nabywca nieruchomości ma przede wszystkim obowiązek przyjąć zbywcę jako domownika. Zobowiązany jest także do dostarczania mu jedzenia, odzieży, zagwarantowania mieszkania, opału, dostępu do energii elektrycznej, a także niezbędnej pomocy w przypadku choroby. UWAGA: obowiązkiem nabywcy nieruchomości jest również wyprawienie dożywotnikowi pogrzebu.
Jaki charakter ma prawo dożywocia?
Prawo dożywocia to prawo o charakterze niezbywalnym. Oznacza to, że nie jest możliwe jego przeniesienie na inną osobę. Nie podlega ono również zasadom dziedziczenia. W konsekwencji wygasa ono wraz ze śmiercią dożywotnika. Wyjątkiem jest jednak sytuacja, kiedy dożywotnik nie otrzymał uprawnień wymagalnych za jego życia. Wówczas ma miejsce dziedziczenie ustawowe oraz testamentowe. Odnosi się to na przykład do świadczeń pieniężnych, których dożywotnik nie otrzymał mimo tego, że były mu należne.
Jak sporządza się umowę dożywocia?
Aby umowa dożywocia była ważna, musi mieć formę aktu notarialnego. Nawet pisemna umowa, ale nie sporządzona przez notariusza nie będzie miała mocy prawnej. Warto pamiętać, że prawo dożywocia zawsze ujmowane jest w księdze wieczystej. Koszty, które trzeba ponieść w związku ze sporządzeniem umowy zależne są od wartości zbywanej nieruchomości.
Umowa dożywocia to dobry sposób na to, aby osoba przenosząca prawo własności na inną osobę czuła się bezpiecznie i miała zapewniony byt do końca swoich dni.
